Kabinet wil lachgas voor consumenten bijna helemaal verbieden

Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ,Paul Blokhuis (CU), is met een wetsvoorstel gekomen om “recreatief lachgas” strafbaar te maken.  Deze maatregelen komen onder andere na een rapport over de gevolgen van lachgasgebruik. Het rapport is de uitslag van een “onafhankelijk“ onderzoek wat is uitgevoerd door onderzoekers van het Coördinatiepunt Assessment en Monitoring (CAM) in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. Het roesmiddel zou een te grote aantrekkingskracht hebben tot jongeren die de risico’s van overmatige lachgas inhaleren onderschatten.

Wat is lachgas

Van oudsher is lachgas een narcosemiddel wat ook bij medische ingrepen ook wordt ingezet als korte pijnstiller. Denk aan zware bevallingen, tandarts ingrepen of pijnlijke ambulance ritten. Door de roes wordt lachgas al vele jaren gebruikt als genotsmiddel en partydrug op feesten en evenementen. Lachgas is echter een periode minder populair en “uit de mode” geweest maar de laatste jaren is er weer een explosieve stijging in het recreatief lachgasgebruik. De grote comeback van lachgas heeft nu dus ook de overheid bereikt.

Het wetsvoorstel

Per 2021 zou het wettelijk niet langer toegestaan moeten zijn om lachgas te kopen/verkopen voor recreatief gebruik. Ook bezitten van lachgas t.b.v. recreatief gebruik wordt verboden. Er bestaan echter verschillende soorten lachgas. Daar later meer over. Het wetsvoorstel  is vooral om het “Food-grade” lachgas aan banden te leggen. Food-grade lachgas kennen wij vooral van de slagroompatronen waarbij het lachgas (N2O) dient als drijfgas.

Storm in een glas water

Er is echter een “maas” in de Europese wet waardoor het verkoop van slagroompatronen niet helemaal verboden kan worden, het is dus een beetje een storm in een glas water aldus Nico, eigenaar van één van de grootste slagroompatronen webshops van Nederland. (www.slagroompatronengroothandel.nu)

Ondanks dat zijn core business onder vuur ligt ziet Nico het wetsvoorstel vrij luchtig in. Nico is lid van de branchevereniging van verantwoordelijke lachgas leveranciers. Samen proberen zij om het wetsvoorstel van tafel te krijgen. Althans gedeeltelijk.  Zij pleiten dat net als bij bijvoorbeeld alcohol verkoop, strengere regels rond leeftijd voldoende zou moeten zijn en dat de consument ook een eigen verantwoordelijkheid hoort te dragen.

Waarom lachgas niet helemaal verboden kan worden

Eerder viel lachgas onder de geneesmiddelen wet omdat dit o.a. word ingezet bij bevallingen en medische ingrepen. In 2016 sprak een Europese rechter van het Europees Hof echter uit dat lachgas, zoals gebruikt in slagroompatronen als drijfgas, valt in de categorie “handelswaar”. Daardoor valt lachgas nu onder de warenwet. Door de uitspraak van een Europese rechter kan Nederland geen algeheel verbod invoeren omdat dit in strijd zou zijn met de Europese wetgeving. Als deze uitspraak van een Europese rechter er niet was geweest zou lachgas in Nederland nu onder de Opiumwet, lijst 2,  zijn gevallen. Dit zou een eventueel verbod makkelijk hebben gemaakt.

Waarom recreatief gebruik verboden wordt

Het helemaal verbieden van lachgaspatronen kan dus niet zo 1-2-3 gerealiseerd worden zegt Nico de slagroompatronen groothandelaar.  Maar toch wil de overheid het recreatief van lachgas zo veel als mogelijk aan banden leggen. Behalve dat het overmatig jeugdig gebruik een risico voor de volksgezondheid is, is lachgas ook steeds vaker in het spel is bij verkeersongevallen. De negatieve invloed op reactievermogen is een grote boosdoener. Ook meld de politie steeds meer veroorzaakte overlast door lachgas gebruik. Denk aan geluidsoverlast en veel afval (lege patronen en ballonnen op straat).

Een gevaar voor de volksgezondheid

Het lachgas gebruik bij jonge gebruikers zou leiden tot vitamine b12 tekort en dit grotere gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Zo kun je blijven hangen in een roes en zelfs een dwarslaesie oplopen door lachgas “misbruik”. Naast gezondheidsrisico’s en overlast zien we ook steeds vaker gevaarlijke situaties met lachgas. Dit omdat gebruikers vaak grote hoeveelheden opslaan/transporteren en zich niet bewust zijn van brand en ontploffingsgevaar. Lachgas is namelijk zeer vluchtig.

Wat dit betekend voor de handel in lachgas

Het aangekondigde recreatief verbod in Nederland houd in dat lachgas gewoon in de schappen blijft liggen maar dan enkel in kleine hoeveelheden en enkel voor gebruik in slagroomspuiten. Zo zouden groothandels per 2021 geen grote hoeveelheden meer mogen verkopen aan particulieren;  maximaal 10 slagroompatronen per klant. Ook op de zakelijke verkoop aan horecagelegenheden en bedrijven  komt een limiet van slechts enkele honderden patronen per order zo pleit het voorstel. De wetsverandering is vooralsnog alleen van toepassing op “Food-grade lachgas”. Er zijn in totaliteit drie soorten lachgas in de handel;

Medisch lachgas:  Medisch lachgas is zuiver en zeer streng gecontroleerd op kwaliteitsnormen/eisen. Dit maakt het sporadische medisch gebruik “veilig”. Voor de handel in medisch lachgas zal naar alle waarschijnlijkheid niks of niet veel veranderen omdat medisch lachgas als particulier lastig te verkrijgen is en relatief duur in aanschaf is.

Food-grade lachgas: Dit is het lachgas wat in grote hoeveelheid gebruikt (en misbruikt) wordt als genotsmiddel en partydrugs. Food-grade lachgas functioneert als drijfgas om bijvoorbeeld slagroom te kunnen spuiten. Vandaar de benaming slagroompatronen. Dit type lachgas brengt kleine gezondheidsrisico met zich mee omdat dit type lachgas niet zeer streng gecontroleerd wordt op kwaliteit en schadelijke stoffen zoals dit wel het geval is bij medisch lachgas.

Technisch lachgas:  Niet voor menselijke consumptie omdat dit niet wordt gecontroleerd op veiligheid en kwaliteit. Technisch lachgas wordt gebruikt bij het opvoeren/tunen van voertuigen. Ook voor de verkoop van technisch lachgas zal waarschijnlijk niet veel veranderen.

Het Persbericht van de BVLL

Ook de BVLL komt met een officieel persbericht naar buiten:

“De BVLL, oftewel de branchevereniging van verantwoordelijke lachgas leveranciers, juicht het toe dat de wetgever met concrete maatregelen komt om de brede beschikbaarheid van lachgas als roesmiddel terug te dringen en daarmee het ongebreidelde, ongecontroleerde aanbod en gebruik van lachgas, voor recreatieve doeleinden, te beperken. Het wetsvoorstel dat afgelopen vrijdag, 12 juni, is gepresenteerd, biedt volgens de BVLL geen adequate oplossing voor de ontstane problematiek rond lachgas.”

Klik hier voor het (volledige) officiële BVLL persbericht “Toelichting Persbericht BVLL 14 Juni 2020” (PDF)

Bronnen:

Interview met Staatssecretaris van V.W.S. Paul Blokhuis op Radio 1: https://www.nporadio1.nl/nos-radio-1-journaal/onderwerpen/60118-2020-06-12-kabinet-wil-lachgas-voor-consumenten-bijna-helemaal-verbieden

https://youtu.be/_vCF2bsfZCU

Rapport CAM op RIVM website: https://www.rivm.nl/sites/default/files/2019-12/risicobeoordelingsrapport%20lachgas%2020191209%20beveiligd.pdf

Internationaal onderzoek gezondheidsrisico’s : https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31679459/